
Verbinden door verhalen
Je verbinden met de ander, dat is van wezenlijke waarde in het menselijk bestaan. En juist dít zou een onderwerp kunnen zijn in het wekelijks uurtje filosoferen. Elke dinsdagmiddag komen ze samen: Marc (67), Richard (60), Paul (67), Maarten (die er dit keer niet bij is) en geestelijk verzorger Abdullah (31). Ze bespreken de stand van de wereld, onderwerpen die spelen in de maatschappij, of meer persoonlijke kwesties. Kortom: het leven. Ditmaal is het thema ouderdom.
Marc, Richard, Paul en Abdullah komen elke dinsdag in een ruimte in Domus Nostra bij elkaar om zich te verhouden tot de wereld en elkaar. Zo ook vandaag. ‘We verbinden door verhalen’, zal Abdullah later zeggen. Abdullah, geestelijk verzorger bij zowel Domus Nostra, Nolenshaghe als De Drie Linden, begint met een gedicht van Toon Hermans over het thema. Het gaat erover dat ouderdom eraan komt en je (letterlijk) bij de hand neemt. Het gedicht eindigt met ‘je zegt: kom mee, en ik begrijp meteen: het is oké.’
Jong oud klinkt beter
‘Wat doet dit gedicht met jullie?’, vraagt Abdullah. Paul kan het niet bekoren (‘een hoog ‘Mien-waar-is-mijn-feestneus-gehalte’), hij vindt het bovendien nogal negatief: ‘Ouderdom is wat je ervan maakt.’ Richard haakt in: ‘Nou, als je het lichamelijk en geestelijk moeilijk hebt, dan wordt dat wel heel ingewikkeld - om er zelf iets van te maken.’ Paul vindt dat ‘oud’ vooral zit in de geest - en hij heeft daar geen last van, zegt hij: ‘Ik weet álle nummerborden van alle auto’s die ik ooit had nog uit mijn hoofd.’ Abdullah lacht: ‘Klopt Paul, die noem je regelmatig op.’
In bedachtzame stilte luistert Marc naar zijn gesprekspartners. ‘Hoe sta jij erin?’, vraagt Abdullah hem. Marc wil Toon Hermans allereerst een compliment geven: ‘Hij heeft wat hij schrijft meegemaakt, dat merk je. Ik werk hier in de bibliotheek en ik zorg er altijd voor dat zijn boeken een speciaal plekje krijgen.’ Hij houdt verder het midden tussen het antwoord van Paul en dat van Richard: ‘Het gedicht eindigt met ‘het is oké’, dan accepteer je het zoals het is. Als ouderdom met gebreken komt, kan het inderdaad moeilijk zijn.’ Hij zou zichzelf trouwens niet definiëren als oud. ‘Jong oud’ vindt hij wel wat. Wat de mens jong houdt? Levendigheid om je heen, klinkt het eensgezind. En geïnteresseerd blijven in wat zich buiten de muren van je woonplek afspeelt.
Genoeg te bespreken
Abdullah vraagt wat belangrijk is in de zorg, als je ouder wordt. Allen zijn het erover eens dat het belangrijk is dat er naar de persoon wordt gekeken. Respect voor jou als cliënt en individu en de mens zien achter de aandoening is het belangrijkst. ‘We hebben allemaal Korsakov hier, maar zijn wel allemaal een eigen persoon’. Richard geeft een voorbeeld en neemt vervolgens een zijpad, over het inrichten van wandelingen: ‘Niet iedereen is even snel of langzaam.’ Waarna hij uitlegt waar het dan exact beter kan. Paul neemt na enige tijd luisteren de afslag terug naar de oorspronkelijke vraag: ‘Zorg op maat’, vat hij concluderend samen. Tijdens het gesprek ontstaan soms zijpaden naar nieuwe onderwerpen, waarna Abdullah het gesprek rustig en beheerst terugleidt naar de oorspronkelijke vragen. Er is genoeg te bespreken, zoveel is duidelijk.
Hoelang bestaat de discussiegroep eigenlijk al? Járen, is het antwoord, in wisselende samenstelling. Maar Marc, Paul en Richard zitten er al enige tijd bij. Ze zijn een soort vrienden, zou je kunnen zeggen. Ook Abdullah beschouwt hen als een soort vrienden. Abdullah: ‘Marc is de abstracte filosoof, Paul wat meer concreet en praktisch en Richard balanceert meestal precies daartussen.’ Wat brengt deze wekelijkse bijeenkomst hen? Marc: ‘Ik houd van studeren, boeken, me verdiepen. En dat doe ik op deze manier eigenlijk ook een beetje. Samen praten houdt je jong.’ Een soort puntenslijper voor de geest dus? Er wordt instemmend geknikt. ‘Marc, Richard en Paul respecteren elkaar, ook al zijn ze het niet altijd met elkaar eens’, zegt Abdullah. ‘Nee, we zijn hier niet om elkaar te overtuigen’, zegt Richard.
Minimaatschappij
Men scherpt zich dus aan elkaar, leert van elkaar en is het er - respectvol - regelmatig over eens dat men het ergens niet over eens wordt. Eigenlijk een ideale minimaatschappij met – in dit geval – 4 mensen. Vier mensen die, zoals Abdullah treffend zegt, verbinden door verhalen. Verhalen die zijn gevormd door wat ze hebben meegemaakt, hoe ze in het leven staan en hoe ze de wereld van nu bezien. Verbinden met hun eigen gedachten, die van de ander en de maatschappij, waar ze, hoewel ze er soms buiten lijken te staan door hun aandoening, wel degelijk middenin staan qua gevoelsleven. En Abdullah, hoe staat hij hierin? ‘Dit is een ontzettend mooi deel van mijn al zo mooie werk. Ik deel ook mijn eigen ervaringen. Het klinkt apart, maar met mijn vrienden voer ik ook dergelijke gesprekken over het leven. Het voelt ook op een bepaalde manier als een vriendschappelijke bijeenkomst.’
Het is tijd, Marc trekt zijn jas al aan. Volgende week weer. Verbinden door verhalen.
Nebo zomercamping
In de zomer is er de kleinste ANWB erkende camping van Nederland, ‘de Nebo-Camping’, een ontmoetingsplek voor bewoners en/of mantelzorgers. Hier kunnen zij het kampeergevoel van vroeger herbeleven en samen herinneringen ophalen aan vakanties. Men kan koffiedrinken op het campingterras en door de beleeftuin wandelen. Soms worden er door mantelzorgers verjaardagen gevierd op het campingterras. Door de open structuur is er vaak contact met buurtgenoten en passerende wandelaars.
Huisborrel Gaspard
Elke donderdagmiddag is er in Gaspard de ‘huisborrel’, van 15.15 uur tot 16.15 uur in de Salon, waar ouderen elkaar ontmoeten voor een gezellig praatje onder het genot van een hapje en een drankje. Voorafgaand is er vaak een muzikaal optreden, waar na afloop tijdens de borrel nog druk over wordt nabesproken en van wordt nagenoten.
Sporten op Swaenehove
Op Swaenehove bewegen bewoners elke donderdagochtend met de buursportcoach. De ene week is dat buiten wandelen, de andere week sporten in het restaurant. In het laatste geval bewegen bewoners op de stoel met handen, benen, voeten en hoofd, maar ringgooien en pittenzakken vangen staan ook op het programma.
Loosduinen en omgeving in beweging
In Loosduinen is er elke donderdag fysiotherapie met bewoners én wijkbewoners, waar men het beweegprogramma van het tv-programma Nederland in Beweging live meedoet. Het idee is: ‘iedereen kan meedoen, zelfs als je alleen je pink kunt bewegen’; er wordt gekeken naar wat er nog wél kan en ieder doet mee op zijn eigen niveau.
Muzikaal Nebo
Elke donderdagochtend verzamelen bewoners, naasten, vrijwilligers en collega’s zich op het plein van het Nebo om samen te zingen, muziek te maken en te bewegen. Soms onder begeleiding van gitaar of piano, maar ook via tv-beeld. Van oude klassiekers en volksliederen tot liedjes over de natuur – en natuurlijk ‘Oh, Oh Den Haag’.
Franse les in Gaspard
Elke donderdagmiddag is er Franse conversatieles voor wijkbewoners, Wel Thuis-leden en mantelzorgers in het Ontmoetingscentrum van Gaspard. Men luistert bijvoorbeeld naar Franse chansons, leest een gedicht of bespreekt een boek en dat allemaal in het Frans onder begeleiding van een Franse docent.